विश्व आदिवासी दिवस (International Day of the World’s Indigenous Peoples) – 2025 की जानकारी
यह दिवस 9 अगस्त 2025 को मनाया जाएगा।
इस वर्ष की आधिकारिक थीम है:
“Indigenous Peoples and Artificial Intelligence – Defending Rights, Shaping Futures”
यानी, “आदिवासी लोग और कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI): अधिकारों की रक्षा, भविष्य को आकार देना”
भाषण
नमस्कार, आजच्या या पवित्र दिनानिमित्त, जागतिक आदिवासी दिनाच्या या विशेष कार्यक्रमात उपस्थित सर्व मान्यवर, शिक्षक, विद्यार्थी आणि माझ्या आदिवासी बंधू-भगिनींनो, तुम्हा सर्वांना माझा विनम्र नमस्कार.
आज, ९ ऑगस्ट, हा दिवस जगभरातील आदिवासी समुदायांच्या हक्कांचा आदर करण्यासाठी, त्यांच्या समृद्ध संस्कृतीचा गौरव करण्यासाठी आणि त्यांच्या योगदानाची आठवण ठेवण्यासाठी साजरा केला जातो. हा दिवस आपल्याला आठवण करून देतो की जगातील एकूण लोकसंख्येपैकी एक लहान भाग असूनही, आदिवासी समुदाय निसर्गाचे आणि सांस्कृतिक वारशाचे महान संरक्षक आहेत.
२०२५ च्या जागतिक आदिवासी दिनाची थीम आहे, “स्वदेशी लोक आणि एआय: अधिकारांचे रक्षण करणे, भविष्याला आकार देणे” (Indigenous Peoples and AI: Defending Rights, Shaping Futures). ही थीम अत्यंत महत्त्वाची आहे कारण आजच्या डिजिटल युगात आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI) सारख्या तंत्रज्ञानाचा वापर वाढत असताना, आदिवासी समाजावर त्याचा काय परिणाम होईल, त्यांच्या हक्कांचे रक्षण कसे होईल आणि त्यांना या प्रगतीमध्ये कसे सहभागी करून घेता येईल यावर लक्ष केंद्रित करते.
आदिवासी समाजाकडे निसर्ग, औषधी वनस्पती, शेती आणि पर्यावरणाविषयी अपार पारंपरिक ज्ञान आहे. हे ज्ञान अनेक पिढ्यांपासून मौखिक स्वरूपात चालत आले आहे. आजच्या काळात, एआयसारखे तंत्रज्ञान या ज्ञानाला डिजिटल स्वरूपात जतन करण्यास मदत करू शकते. परंतु त्याच वेळी, या ज्ञानाचा गैरवापर होणार नाही, त्यांच्या सांस्कृतिक मूल्यांचा सन्मान केला जाईल आणि त्यांच्या हक्कांचे उल्लंघन होणार नाही याची काळजी घेणे आवश्यक आहे.
आदिवासी समुदायाने नेहमीच निसर्गासोबत harmonious जीवन जगले आहे. त्यांचे जीवनशैली, त्यांच्या परंपरा, त्यांचे सण-उत्सव हे सर्व निसर्गाशी जोडलेले आहेत. आज हवामान बदल आणि पर्यावरणाच्या इतर समस्यांना तोंड देत असताना, त्यांचे ज्ञान आणि त्यांच्या जीवनशैलीतून आपल्याला खूप काही शिकण्यासारखे आहे.
आज आपण केवळ आदिवासी दिनाचा उत्सव साजरा करत नाही, तर आपण त्यांच्या संघर्षाला, त्यांच्या अस्तित्वाला आणि त्यांच्या योगदानाला सलाम करत आहोत. आपल्याला हे लक्षात ठेवायला हवे की त्यांचे हक्क, त्यांची जमीन, त्यांची भाषा आणि त्यांची संस्कृती जपण्याची जबाबदारी केवळ सरकारची नाही, तर आपल्या सर्वांची आहे.
या दिनानिमित्त आपण सर्वजण एकजूट होऊन आदिवासी समाजाच्या उन्नतीसाठी, त्यांच्या शिक्षणासाठी, आरोग्यासाठी आणि त्यांच्या पारंपरिक अधिकारांच्या संरक्षणासाठी काम करण्याची प्रतिज्ञा घेऊया. त्यांचे योगदान लक्षात घेऊन, आपण एक असा समाज निर्माण करूया, जिथे प्रत्येक व्यक्तीला समान संधी आणि सन्मान मिळेल.
सर्वांना पुन्हा एकदा जागतिक आदिवासी दिनाच्या खूप खूप शुभेच्छा!
जय हिंद! जय आदिवासी!
Also Read : Character AI Internal Server Error 500 | How to Fix
भाषण का नमूना (हिंदी में)
प्रस्तावना
“सम्मानित मुख्य अतिथि, आदरणीय शिक्षकगण, प्यारे मित्रों और आदिवासी भाइयों-बहनों, आप सभी को मेरा सादर प्रणाम।
आज हम एक विशेष और अत्यंत महत्वपूर्ण अवसर — विश्व आदिवासी दिवस, 9 अगस्त 2025 के अवसर पर एकत्रित हुए हैं।
मुख्य भाग
इस दिवस का महत्व
यह दिन हम आदिवासी समुदायों की पहचान, संस्कृति, उनके संघर्ष और उनके योगदान को सम्मानित करने के लिए मनाते हैं। यह दिवस हमें याद दिलाता है कि आदिवासी समुदायों की सांस्कृतिक विरासत हमारी जननी पृथ्वी की धरोहर है।वर्तमान थीम: AI और आदिवासी लोग
इस वर्ष, इस दिवस की थीम है – “आदिवासी लोग और कृत्रिम बुद्धिमत्ता: अधिकारों की रक्षा, भविष्य को आकार देना।”
यह विषय हमें यह सोचने पर विवश करता है कि कैसे तकनीकी उन्नति — विशेषकर AI — आदिवासी भाषाओं, परंपराओं और ज्ञान को संरक्षित करने में समर्थ हो सकती है।
साथ ही, यह हमें सचेत करता है कि यदि आदिवासी समुदायों को इस प्रक्रिया में शामिल नहीं किया गया, तो AI ज्ञान का एकतरफा उपभोग बन सकता है, जिससे उनकी संस्कृति, भाषा और अधिकारों का हनन हो सकता है।हमें क्या करना चाहिए
हमें आदिवासी समुदायों की डिजिटल साक्षरता को बढ़ावा देना चाहिए।
उनके डेटा, संस्कृति और पारंपरिक ज्ञान की संज्ञेय सुरक्षा सुनिश्चित करनी चाहिए।
और सबसे महत्वपूर्ण, उन्हें AI तथा डिजिटल विकास के निर्णय-प्रक्रियाओं में सार्थक भागीदार बनाना चाहिए।
उपसंहार
आइए, इस विश्व आदिवासी दिवस पर हम प्रतिज्ञा करें कि हम आदिवासी समुदायों को सम्मान, समानता और आत्मनिर्णय का हिस्सा बनाएंगे। जहाँ तकनीक उन्हें जोड़ने का माध्यम बने, न कि उनसे दूर ले जाने का।
आप सभी का धन्यवाद।”
Be the first to comment